Gisteren rond 16.00 liepen we na een geweldige laatste zeildag de haven van Scarborough binnen. Scarborough is de hoofdplaats van Tobago en een van de twee plaatsen in Tobago waar je volgens de pilot in kunt klaren. De ankerplaats viel ons wat tegen. Er is heel weinig ruimte en je ligt naast de landingsplaats van de snelle cat naar Trinidad. Er lagen al 3 zeilboten (waaronder de Acapella) en wij moesten wel 4 keer ankeren voor we goed en wel lagen. Er is echt weinig ruimte en door de blubberige grond wilde het anker niet goed pakken. Dus nog maar een tweede anker uitgegooid en daarvoor moestne we onze dinghy weer tevoorschijn te halen, het stof zat er op. Hij heeft sinds Portugal in het vooronder gelegen. Ook het tweede anker wilde niet goed houden, maar hij houd ons recht en voorkomt dat we heen en weer zwaaien, dus we laten het zo.
We liggen in de Carieb, wat een heerlijkheid!!! Helaas nog geen blauw snorkelwater in Scarborough, maar dat gaat gauw komen. No spang!
Positie: 11.10.749 N bij 060.44.172 W
Customs in Scarborough Tobago
Vandaag stond vooral in het teken van inklaren. We hadden ons er op gekleed (nette kleren, geen korte mouwen, hemdjes, korte broek en slippers) en dat loonde. De vrouw bij Immigration had niet verwacht dat we boaties waren! Daarna kregen we meteen een geweldige treatment; we mochten alle papieren direct aan haar bureau invullen en binnen 5 minuten stonden we weer buiten!
De volgende stop was Customs. Ook daar moesten we een formulier invullen (met nog ouderwets carbon papier ertussen, het bestaat nog!), werden alle andere papieren gekopieerd en kregen we helaas naast de gebruikelijke 50 TTS entree fee ook een penalty van 250 TTS (is iets minder dan 25 euro), omdat we gisteren na 16.00 uur aangekomen zijn. En wij hadden nog wel de turbo aan staan! We hadden ons voor 16.00 uur moeten melden bij customs.
.. dat het heel warm is aan boord? Omdat de golven van opzij komen kunnen we de luiken niet open zetten en is het met maar liefst 30 graden heel warm in Blabber. Maar we klagen niet. Het voordeel van golven opzij, is dat we nu ook een lage kant hebben en heerlijk kunnen slapen!
Dag 4 op zee – Goede morgen, wat een geweldige zeilnacht hebben wij gehad! Mijn energie is weer helemaal terug. Misselijkheid en hoofpijn behoren tot de verleden tijd en ik kan weer gewoon eten en drinken. Heerlijk! Het gevoel in mijn maag is het beste te omschrijven als hard met de auto een heuvel op en af rijden, dat geeft een beetje vervelend (sommige vinden het lekker, ik behoor niet tot die categorie) gevoel in je maag… en dit had ik de afgelopen 48 uur, golf na golf… Ben was alleen een beetje katterig de eerste dag en heeft verder geen last gehad.
Blabber loopt als een tierelier. We hebben de afgelopen nacht de hele tijd tussen de 6,5 en 7 knopen gelopen. De dagafstand was een nieuw record: maar liefst 152 mijl!!! En we moeten op het moment van schrijven nog 44 mijl naar Tobago.
Positie: 10.45.100 N bij 060.07.507 W
Snelheid 7 knopen
Koers 302 graden
De afgelopen nacht hebben we een paar grote vrachtschepen, passagierschepen (o.a. de Maasdam uit NL op weg naar Devils Island) en tankers gepasseerd en we zijn we over 2 drijvers met een visnet daartussen gevaren. Dat was wel even schrikken, want op 2 km diepte en zo ver van de kust verwacht je geen drijvende visnetten. Gelukkig bleef er niets achter onze schroef hangen. En nu is het nog steeds heerlijk zeilweer. De wind waait rond de 18 knopen. Het is een beetje bewolkt en dat maakt het bijzonder aangenaam in de kuip
Ik heb zelfs een zeilboek gelezen tijdens de wacht vannacht, 282 dagen Saudade van Jan en Yolanda Palmboom. Het bijzonder leuk geschreven boek gaat over de tocht die zij in 2008 – 2009 maakten met de Saudade, het zeilschip dat ze in San Diego hebben gekocht en terugvaren naar Nederland. Voorheen noemde ik mij zelf een leunstoelreiziger, omdat ik allerlei reisboeken (per zeilschip, motor, fiets, lopend etc.) verslond. Nu ben ik gepromoveerd en lees ik de boeken terwijl ik zelf aan het reizen ben. Bijzonder.
Nog even en dan liggen we in Tobago, achter ons anker en kunnen we eindelijk een eerste duik in helder blauw water maken! We kunnen niet wachten.
Tot het volgende landbericht!
Dag 3 op zee – Afgelopen zondag hebben we onder luid getoeter samen met de Acapella en Sark de haven van Waterland in Suriname verlaten. We vlogen de Suriname rivier af. Even zag het er naar uit dat de rivier vanaf Domburg gesloten zou zijn i.v.m. een zwemmarathon, maar we mochten gelukkig door. Het laatste stuk van de rivier kon de motor uit en hebben we gezeild. Eenmaal op zee hebben we zo snel mogelijk diep water opgezocht. De zee was rommelig en zorgde voor katterigheid bij Ben en mij. Ik was zelfs zo katterig dat mijn eten er ’s nachts weer uit kwam. Een geheel nieuwe ervaring in mijn zeilcarriere! Vandaar dat we niet eerder geschreven hebben, schrijven op de laptop is niet bepaald prettig onder deze omstandigheden. Tijdens het SSB contact met de Sark en Acapella horen we dat zij helaas dezelfde ervaringen hebben.
Het gaat nu wat beter, dus ik houd het berichtje kort. Ondertussen zeilen we geweldig en gaan we als een tierelier.
Onze positie om 11.30 Surinaamse tijd (bij jullie 4 uur later): 09.17 N bij 58.08 W
Snelheid: 6,4 knopen
Koers: 315 graden
We hebben de afgelopen dagen 287 mijl gezeild en hebben nu nog ongeveer 190 mijl te gaan.
In Suriname heb je niet op veel plaatsen free wifi, vandaar dat we de plaatsen waar wij gezeten hebben even voor je op een rij zetten.
In Paramaribo
Hotel Krasnapolsky, bestel een consumptie, ze hebben bv. heerlijke espresso en cappucino en loop naar de balie van het hotel voor de internet code
Consulaire zaken, als je gaat inklaren neem dan je laptop/ipad/iphone mee. Terwijl je wacht kun je heerlijk internetten. Je hebt geen code nodig, het is een open netwerk.
McDonalds, wisselende snelheid en je hebt geen code nodig.
’t Vad, het is niet zo snel maar je kunt er prima het laatste nieuws en mail lezen
Hotel Torarica, je hebt hier wel een code nodig, maar die is vast via een medewerker of hotelgast te verkrijgen (lukte ons ook).
In Domburg
Kun je alleen betaald internetten in het internetcafé voor 1 euro per uur op de PC. Voor iets meer dan een euro kun je ook een code voor het wifi netwerk krijgen en met je eigen laptop, iPad of iPhone werken. En ze hebben er nog een lekkere coole airco ook. Of als je er voor anker ligt kun je met de wifi code ook prima internetten vanaf je boot. Ze zijn open van 9.00 tot 14.00 uur en van 16.00 tot 20.00 uur. Voor de traditionele post en postzegels kun je er ook terecht. Je kunt hier ook de post op de bus doen.
Digicel datakaart voor internet
Via Digicel
En je kunt natuurlijk een datakaartje kopen bij Digicel. In de winkel kijken ze je wat verveeld aan en zeggen dat het niet goed werkt op de iPhone, maar het werkt prima en het is de enige met ontvangst in Waterland! Sterker nog, ze hebben op de hele Suriname rivier ook bereik! En het mooie van de iPhone is dat je er een hotspot van kunt maken en dus met meerdere apparaten op het internet kunt. Je kunt kaartjes krijgen voor 1, twee weken of meer. Wij hadden aan een datakaartje van een week met 750 Mb meer dan genoeg voor checken mail, zoeken op internet en facebook en Twitter. Moet je alleen wel zorgen dat je laptop niet automatisch gaat updaten, want dat kost Mb’s!!
Helaas heb je bij bij de waterkant veel last van muggen. Ze steken je helemaal lek als je niet oppast. Dus bij de localen navraag gedaan wat zij gebruiken en we kregen twee prima werkende tips: Tropical Bush, een gel waar je je mee kunt insmeren en een wierookspiraal. Beiden voor weinig te krijgen in elke Chinese winkel.
Buitenkansjes, een leuk & kritisch boekje met tips voor Surniaamse bestemmingen
Boek Buitenkansjes; tips voor mooie bestemmingen in Suriname
De bemanning van de Sylpher wees ons op het leuke en toch ietwat kritische boekje ‘Buitenkansjes’, een Surinaamse reisgids met geweldige leuke verhalen over Surinaamse bestemmingen. Het is verkrijgbaar bij de Vaco (boekhandel aan de dominee straat in Paramaribo), maar ook bij supermarkt Choice en de touroperator bij ’t Vad.
Wereldwijzer over Suriname
Meer boekjes over Suriname
Wereldwijzer Suriname en Dominicus. de laatste is alleen nog maar tweedehands of bij de Slegte verkrijgbaar.
Auto huren
Richi’s Car Rent uit Domburg
Wij hebben een auto gehuurd bij een particulier. Het was een prima adres en goedkoper als een auto huren in Paramaribo. Daarnaast heeft hij ons een nette service geleverd. Wij kregen pech doordat de radiatorslag knapte. Wij hebben met Richi gebeld en een uurtje later kwam hij met monteur naar ons toe om het probleem op te lossen.Richi zit in de Vierde straat in Domburg, tweede huis aan de rechterkant. Wij betaalden 12,50 euro per dag.
Gas nodig?
Heb je gas nodig, dan kun je terecht bij Benn S. in de vijfde straat in Domburg
Je gasflessen kun je bijvullen bij de heer Benn S. in Domburg, deze keer op de 5e straat.
En dan nog een paar andere nuttige adresjes
De Choice, de Surinaamse ‘Albert Heijn’. ze hebben er echt van alles, ook veel Nederlandse producten, maar er zijn menig zeilers geweest met beestjes in het broodmeel. Dus check eerst even voordt je ‘tig’pakken koopt!
Combi aan de Kwattastraat, deze supermarkt is qua prijsniveau te vergelijken met Aldi & Lidl in Nederland
VACO, een grote boekhandel aan de Domineestraat van Paramaribo, met prachtige boeken over Suriname en haar historie. Maar ook alle bekende Nederlandse magazines.
Tomahawk voor bush bush benodigdheden zoals een klamboe of een scherp mes, maar ook voor Tropical Busch tegen de muggen.
Een bijzondere plek verdient extra aandacht op onze site. Het bezoek aan Danpaati River Lodge en de tocht per korjaal er heen waren zo bijzonder dat we het graag wat extra aandacht geven op onze site. Een aanrader voor iedereen die Suriname bezoekt!
Danpaati ligt diep in het regenwoud van boven-Suriname, aan de Suriname rivier en het is ongeveer 3 uur varen tussen de sula’s (stroomversnellingen) door in een korjaal. Een geweldige belevenis! Danpaati betekent in het Saramacaans (de lokale taal) het eiland bij Dan, paati is eiland, Dan is het traditionele dorp aan de overkant.
Het mooie van Danpaati is dat de inkomsten uit het toerisme terugvloeien naar sociale- en zorgprojecten voor de dorpen in de omgeving. Het project wordt ondersteund door Menzis Zorg & Wonen en Woonzorg Nederland. Er is een thuiszorgproject in 12 dorpen opgezet voor de ouderen en zieken die zich zelf niet meer kunnen onderhouden. En ze hebben 3 familie huizen gebouwd voor opvang van de ouderen. Aan het familie huis is ook een crèche gekoppeld voor kinderopvang, als de vrouwen b.v. naar hun kostgrondjes zijn. Danpaati is een eco-project.
Entree bij Danpaati
Bij de lodge kom je binnen via de toegangstrap aan het water en ook hier loop je onder de traditionele stok met bladeren, tegen de boze geesten, door. Op het terrein staan 14 vrijstaande huisjes gemaakt in lokale stijl, met eigen veranda (en hangmat!), douche en toilet. Je slaapt onder een geweldige klamboe en we hebben totaal geen last van muggen gehad. In het midden van het terrein staat een grote lounge & bar met er naast een overdekte eetzaal, waar je gezellig met alle gasten eet aan een lange tafel. Ontbijt en twee keer warm eten zijn bij de prijs inbegrepen en je hoeft alleen maar te luisteren of je de bel hoort!
Je kunt hier heerlijk relaxen en in je hangmat over de rivier wegdromen, maar je kunt ook van alles doen. Zoals op excursie met een lokale gids. De excursies waar je uit kunt kiezen:
Met de gids naar een traditioneel dorp dat bij het project hoort
Een bezoek aan het oerwoud bezoeken en de gids van alles laten vertellen over de medicinale bomen en planten
’s Avonds kun je op kaaimannentocht
Je kunt het dorp Pikin Slee bezoeken en het Marron museum
Maar je kunt ook meelopen met het thuiszorg project en een ochtend helpen
Wil je liever op het terrein blijven dan kun je er heerlijk zwemmen in de rivier en je eventueel laten masseren op traditionele wijze.
Bernard bij de telefoonboom, de voorloper van Digicel
“Vandaag komt er een lijk uit Paramaribo aan…”, het leek wel de titel van een boek. Er waren in de buurt maar liefst 3 doden te betreuren. Eentje was overleden in Paramaribo en zou vandaag via korjaal aankomen in het dorp. Een ander, twee dorpen verderop, was in de afgelopen nacht overleden en in het dorp dan tegenover ons was 2 weken geleden iemand overleden.
Zodra er iemand uit een Marron dorp is overleden, wordt de persoon met kruiden gebalsemd en opgebaard in het dorp. De afgelopen nacht werd er tot diep in de nacht gefeest, omdat deze persoon vandaag werd begraven. Er werd gezongen en getrommeld bij het leven. We dachten eerst dat er een gettoblaster hadden aan staan. Het geluid was zo hard, daarnaast heel opzwepend en met een enorm ritme. Dat houd toch geen mens de hele nacht vol. Maar vanmorgen verzekerde ze ons dat het live was! In de middag klonken er geweerschoten, de overledene werd per korjaal naar de begraafplaats bij ons om de hoek vervoert, begeleid met nog meer geweerschoten (deze worden gelost om boze geesten te verdrijven).
Un weki no – Bezoek aan een traditioneel Marron dorp
Door al deze doden kregen wij de kans om een mooi traditioneel Marron dorp te bezoeken. Normaal gaan ze met excursies naar Dan. Het was te merken dat ze in Pada niet veel bezoek van toeristen kregen. De kleine kinderen zetten het op een brullen als ze ons zien. Ze waren ontzettend bang voor die witte mensen! Het bezoek aan het dorp was heel bijzonder. We mochten helaas geen foto’s van de mensen en het dorp maken.
Je komt aan bij de waterkant waar alle vrouwen en kinderen bezig zijn met de was e.d. Dan loop je onder een stok met bladeren door, deze is om de boze geesten tegen te houden. Als vrouw loop je dan aan de linker kant van het pas naar binnen en de mannen lopen rechts. Vak voor het dorp loop je weer samen op het pas. In dit dorp, waar ongeveer 400 mensen wonen, staan allemaal houten hutjes met voornamelijk nog bladerdaken. Ze hebben allemaal stroom en bij elk huisje zie je een stop boven de deur aan de buitenkant. De hutjes gaan wel met een groot hangslot op slot als de vrouwen naar de kostgrondjes zijn! Op de muur aan de voorkant van de hutten zie je dat ze met krijt ook een volkstelling hebben gehouden. Alles in het dorp ziet er keurig en verzorgd uit en de paden zijn allemaal netjes aangeharkt. Dit doen ze zodat je eventuele beesten (slangen , schorpioenen etc.) goed kunt zien.
Midden in het dorp staat het vrouwenhuis voor ongestelde vrouwen. Als je ongesteld bent moet je hier heen. Je mag dan niet naar een offerplaats of onder de stok doorlopen, je mag ook niet koken, alleen voor de vrouwen in het huis. Ze mogen wel naar het kostgrondje, maar alleen als ze daar zin in hebben. Het hoeft niet. In een van de hutjes mochten we ook naar binnen kijken, omdat de vrouw ontzettend trots was op haar enorme grote pannenset. Later lezen we dat de grote van de pannenset het aanzien van de vrouw bepaald. Hoe meer blinkende pannen aan de wand, hoe hoger het aanzien. En alle pannen worden gebruikt!!! Aan de waterkant zien we ook wat ze er allemaal voor moeten doen om deze pannen zo te laten blinken. Ze worden eerst met een Brillo schuursponsje bewerkt en daarna nog met heel fijn schuurpapier stevig onder handen genomen. Dit is geen klusje van 5 minuten!
Midden in het dorp staat een winkel, waar ik wel een foto mocht maken. Het meisje achter de toonbank had eerst alleen een omgeslagen doek aan. Toen ik zei dat ik een foto kwam maken ging de doek naar de heupen, trok ze een mooi BH’tje aan en stopte ze er geld tussen. Waar zou ze dit beeld vandaan hebben? Iedereen in het dorp heeft trouwens een mobieltje , daarop speelt de modernste muziek en midden in het dorp kun je zelfs Digicel opwaardeerkaarten kopen. Heel bijzonder.
Het dorp wordt geleid door een kapitein, die wordt bijgestaan door twee vrouwelijk en twee mannelijke basya’s (hulpkapiteins). Mannen hebben wij niet veel gezien, die werken vaak in de stad, terwijl de vrouwen zorgen voor de huishouding, kinderen en ze werken op de kostgrondjes. Waar ze meestal mais, cassave, rijst, suikerriet, ananas en pepers verbouwen.
De mannen mogen zoveel vrouwen hebben als hij kan onderhouden. Hij is echter wel verplicht voor elke vrouw een kostgrondje open te kappen en een hut en boot te bouwen. Om de vrede in een dorp te bewaren wonen de vrouwen van dezelfde mannen vaak verspreid over verschillende dorpen aan de rivier. Vrouwen die bezet zijn dragen vaak over de kleding een driehoekig geborduurd doekje waarvan de punt over haar billen valt. In het dorp zagen we ook offerhuizen en meerdere centrale offerplaatsen voor de voorouders. Ze geloven in een goede verstandhouding met de natuurgeesten en de geesten van de voorouders. Op de centrale offerplaats wordt voedsel, water en witte rum geofferd.
Het bos – de apotheek van het dorp
‘s Middags stond een tocht door het bos onder leiding van onze lokale gids Bernard, die woont in het dorp Dan, op het menu. Het was een ware tocht der zintuigen. We hebben de Lawaai-of Telefoonboom gehoord, de Benedictine boom gesmeerd, de Kinineboom, Maripa- en Awara-vruchten geproefd en de schuurpapierboom gevoeld. Wat een geweldige rondleiding en wat is er veel te vinden in het bos als je weet waar je zoeken moet! Bernard is een mooie tori (verhalen) verteller.
De bewoners hebben een eigen taal, sommige hebben op school Nederlands geleerd, maar de meesten spreken het niet. Je hebt dus een gids nodig om e.e.a. voor je te vertalen. Handige woordjes om te weten:
Un weki no > goede morgen
Dumi bunu je > goede avond
Grantangi > dank u wel
Aai > ja
Nono > nee
De volgende dag om 8 uur lag Blankie alweer met zijn korjaal de Tempo 5 voor onze Lodge en bracht ons terug naar Atjoni.
In de korjaal op weg naar Danpaati aan de Suriname rivier
We hebben vandaag een tocht geboekt naar de longen van de wereld, het tropisch regenwoud van Suriname. We gaan de binnenlanden in, of zoals ze het hier noemen we gaan naar Boven-Suriname. Het leven van de Saramakaanse dorpen speelt zich in deze dorpen voornamelijk langs de rivier af en we gaan dan ook naar Danpaati River Lodge, ongeveer 3 uur varen met een korjaal de Suriname rivier op. Dat betekent wel vroeg op, want de tocht met de auto naar Atjoni, de grensplaats tussen weg en water, is ongeveer 3 uur. Daar stappen we op de korjaal lijndienst en om deze te kunnen pakken moet je vroeg zijn anders zit je er naast!
Om half zes waren we op. Laatste spullen gepakt, ontbeten en daarna samen met Elsa en Jaap van de Sark in de auto. Het was 1 lange rechte weg, super geasfalteerd, zonder gaten! Vrij relaxed rijden. We misten alleen dat eene bord bij Berg en Dal waar je rechtsaf moet slaan, zodat je om het stuwmeer heen rijd. Voor we het wisten zaten we bij het stuwmeer op een doodlopende weg. Weer terug gereden en toen zagen we het bord, het was maar liefst 2 bij 3 meter groot!
Atjoni, daar waar de weg ophoudt en het water begint …
Bij Atjoni hield de weg op en is het een drukte van jewelste. Aan het einde liggen maar liefst 30 korjaals te wachten op bemanning en vracht. Van alles wordt er in die smalle boten van boomstammen geladen. Normaal wordt je bestormd door de bootsmannen om mee te varen, maar wij liepen nogal resoluut op een korjaal af zodat het leek of we alles al geregeld hadden. En we hadden het ook snel geregeld. Binnen een uur zaten we op het water in de korjaal van Blankie en om de Surinaamse dames die ook bij ons in de korjaal zaten te quoten “zo blank is ie niet hoor!!”. Het leuke van de lijndienst is dat ie op vele plaatsen stopt om mensen/vracht in en uit te laden.
Wat een geweldige tocht over de rivier. Blankie bediende de 40 PK motor en manoeuvreert de boot met een enorme snelheid over de rivier langs rotsen en sula’s (stroomversnellingen). Op de punt zit de kulaman (de man met de stok), een familielid dat helpt met de peddel als we door een stroomversnelling heen moeten. De motor moet dan vanwege ondiepte uit het water en met de peddel wordt de punt in de goede richting geduwd. Daarnaast zoef je langs de vele Marron dorpen aan het water. Aan de waterkant is ontzettend veel leven. Kinderen zijn er aan het zwemmen. Er wordt water gehaald. Vrouwen doen er de vaat en wassen kleding. En ze staan er te vissen. De rivier is eigenlijk een grote ontmoetingsplek. De levensader van de dorpen. Als je niet meer naar de rivier kunt lopen, mis je alle roddels en sociale contacten en kun je niet meer in het eerste levensonderhoud voorzien.
Danpaati, de boze geesten raakte we kwijt onder de stok met bladeren
Langs de rivier staan ook de nodige telefoonpalen en met Digicel heb je langs de hele rivier bereik. Drie uur later kwamen we aan bij Danpaati River Lodge. Op de brede trap aan het water zat Alexander, de gastheer, ons op te wachten om ons te verwelkomen met een drankje en een rondleiding te geven op het park. We kregen een huisje aan het water en op de veranda kon je vanuit je hangmat lekker over het water wegdromen. Om 20.00 uur ging de bel en stond ons warme eten klaar. Ontbijt en twee keer per dag warm eten zaten bij de prijs inbegrepen. Heerlijk wat een luxe!
We hebben wederom een cultureel dagje en hebben historische plekken in Suriname bezocht… Deze keer het oude verdedigings bolwerk Fort Zeelandia staat aan de waterkant bij Paramaribo. Voor de marrons in het binnenland bekent als ‘foto’, voor ons vooral bekend van de decembermoorden. Vanaf 1872 heeft het fort dienst gedaan als gevangenis. Op 8 december in 1982 zijn hier vijftien intellectuele tegenstanders van de dictatuur gemarteld en doodgeschoten. In de cellen brandt nog steeds een lichtje voor deze mensen.
Er is een oude stadsapotheek, schoenmakerij, er hangt ook een portret en verhaal van de bekende Surinamer Jan Ernst Matzeliger. We hadden er nog nooit van gehoord, maar hij heeft er voor gezorgd dat het ‘ zwikken’ (waarbij de schacht van de zool om de binnenzool wordt bevestigd) van de schoenen voortaan met een machine gedaan kon worden. Dit was voor deze uitvinding handwerk en een zwikker kon maar 10 schoenen per dag afleveren. De machine maakte er maar liefst 700! Een geweldige uitvinding voor de schoenenindustrie. Verder zijn er oude diorama’s (voorloper van de foto) en veel verhalen te lezen over de geschiedenis van de slaven.
Het fort is gebouwd volgens Nederlands plan met het lokale schelpsteen. Het mooie van schelpsteen is dat de kogels er in blijven hangen, waardoor er weinig schade wordt aangericht, het filtert regenwater en het verkoeld.
