Heerlijk geslapen. ’s Morgens vroeg landt het eerste vliegtuig uit Panama City. Het vliegveldje ligt achter onze boot, op de vaste wal. De bewoners gaan er met een ulu heen! Verder zijn er heel veel ulu’s die richting het vaste land gaan om te werken op de kostgrondjes. Het is zo’n mooi gezicht al die ulu’s. Ze peddelen aan een zijde en toch gaat de boot recht naar de kant! Dit komt doordat ze aan het einde de slag met de peddel in het water afronden met een soort draai, waardoor de boot in een rechte lijn blijft varen.

Bij de ulu’s met een zeiltje gebruiken ze de peddel als roer. Ze houden hem gewoon (los) naast de boot. De meeste zeilen zijn met verschillende stoffen aan elkaar gezet. Patchwork. Ze gaan verbazend snel!

De Congresso, druk met vrouwen

Met de dinghy naar Achutupu (Dogisland)
Om 10 uur varen we met de Sylfer & Maraki om de ondieptes heen naar de kant. Ze hebben hier ook een pier. Op de pier staat een man in camouflage kleding, hij is van de grenspolitie. Wij binden de dinghy vast aan de pier en lopen langs de Fronterra Policia. Niemand komt naar ons toe om ons mee te nemen naar de Saila of het Congresso. Perfecto. We lopen het dorpje op eigen houtje binnen. Het is rustig in de zandstraatjes. Ik maak een paar foto’s van muurschilderingen (zelfs hier 😉 De dames zitten in de Congresso en nemen de dag (of problemen) door. Guna Yala mannen & vrouwen houden apart Congresso. Buiten de Congresso wemelt het van de kinderen, die allemaal zwaaiend en giebelend naar ons toe rennen. Ze willen graag op de foto. Ook in dit dorp hebben ze zonnepanelen, een school (herkenbaar aan de blauw/gele kleur) en op een klein schiereilandje -lekker in de wind- een ieniemienie ziekenhuis. Verder staan er veel stenen huisjes (in aanbouw).

Aan de waterkant hakt een man een nieuwe ulu uit. Hij zit in de schaduw van een blauw afdekzeiltje lekker in zijn nieuwe houten ulu. Met een soort handbeitel of dissel schraapt hij laag voor laag weg. Allemaal handwerk (hebben we een filmpje van). Ben mag het ook nog even proberen, maar dat valt best tegen.

Mola’s??

Mola’s!!
Een paar huisjes en varkens in kooitjes verder langs de waterkant, hangt boven de omheining van een hutje met erf een tijgervel! Een TIJGERvel! Ze hebben de tijger geschoten in de bergen op het vaste land. Uit het huisje komen meteen Guna dames met grote kleurrijke mola’s, allemaal aan elkaar geregen. Een grote lappendeken met mola’s. Overweldigend. Een prachtige manier van presenteren. Deze handwerkjes zijn voornamelijk gemaakt uit drie lagen stof. We zwichten en kiezen voor een oranje met geometrische figuren, een donkerroze met vogels en een enkelbandje. En omdat we kopen, mogen we de dames ook op de foto zetten met hun mola’s, helaas duiken ze op hun hoofd na helemaal weg achter de zelfgemaakte mola’s.

In de lancha onderweg naar buureiland mamitupu

Een natte tocht naar Mamitupu
Naast het eilandje Achutupu ligt ongeveer 1 mijl terug naar het oosten het traditionele eilandje Mamitupu. Hier woont volgens het Bauhaus boek Pablo, een Engels sprekende man. Hij is getrouwd geweest met een Engelse en heeft samen met haar in Engeland gewoond. Hij miste zijn geboortedorp. Inmiddels is hij gescheiden en weer terug in Mamitupu. Hij heeft een kokosolie fabriekje. Dit lijkt ons een leuke middagactiviteit, maar we zijn bang dat onze gehavende dinghy de branding om het eiland en de ondieptes met scherp koraal niet overleefd, dus we regelen op de pier van Achutupu een lift met een boot naar het buureiland. We varen terug naar onze boten om even te lunchen. De man met de lange smalle houten boot komt ons keurig op de afgesproken tijd naast de Blabberboot ophalen. We stappen via de dinghy over. De boot wiebelt alle kanten op. We ploffen snel neer op een houten plank en plastic krat en houden ons zo stil mogelijk. En dat is best moeilijk als het water over ons heen gutst. Met name Lies & Gerard worden zeiknat. We varen pal langs de branding en surfen via hoge golven om de zuidkant (met watertorens) van het eiland heen naar de pier. In het Bauhaus boek staat dat dit gedeelte van het eiland behekst is. Daarom woont het hele dorp aan de noordkant van het eiland. Kennelijk is dit oud nieuws en is de duivel uitgebannen, want er staan naast de watertoren allemaal rieten huisjes.

Vastgehouden in de Congresso
Zodra we uitstappen komt er een oudere man naar ons toelopen. Voor we verder gaan moeten we ons eerst melden bij de Sahila in de Congresso. Ok, no problema, just show us the way. Via een graspad lopen we dwars door het dorpje achter de man aan. Wij bukken om de Congresso binnen te stappen. Onze ogen moeten even wennen aan het schaarse licht. Het is er wel lekker koel. In het midden van de Congesso ligt een man heerlijk relaxed heen en weer te slingeren in zijn hangmat. Op de paal recht tegenover hem hangt een grote klok. Om hem heen zitten een aantal andere mannen. Ze nemen de dag door. Wij kijken het gekeuvel aan en wachten netjes op een bankje aan de zijkant van de Congresso op onze beurt. Dan komt er een andere man de Congresso binnen wandelen. Hij draagt een opzichtig T-shirt met op zijn buik twee vleugels en veel blingbling. Hij geeft ons een hand en vertelt iets dat we niet begrijpen. Ze gaan op zoek naar iemand die Engels spreekt. Deze is gauw gevonden, stelt de Sahila nogmaals voor en vertelt dat we om door het dorp te mogen lopen eerst 5 dollar per persoon moeten betalen. Nee he, daar gaan we weer. We vinden het bedrag per persoon veels te hoog voor een wandelingetje door het dorp. Wij hadden gelezen dat we voor een bezoek aan een dorp verder naar het westen hooguit 1 tot 2 dollar moesten doneren. We hebben geen moeite om een kleine bijdrage te leveren aan de community, maar 5 dollar per persoon is te gek! De mannen in de hut bemoeien zich er inmiddels allemaal mee en volgen geamuseerd het schouwspel. Ze blijven bij hun standpunt. Deze betaling beschermt ons terwijl we door het dorp lopen! Lo siento, maar wij blijven ook bij ons standpunt en willen terug lopen naar onze boot. Maar dat mag ook niet meer. We zijn immers al in de Congresso, dus we moeten betalen, anders laten ze ons niet gaan! Waaaattt??!! Ben vindt het een leuk onderhandelingsspel. Ik zweet ondertussen peentjes. Ik zie al beelden voor me hoe een heel dorp boos & joelend met stenen en speren achter ons aanloopt, terwijl we terug rennen naar de boot Ondertussen blijven we lekker zitten in de Congresso en geven onze ogen goed de kost. Een patstelling, want blijven zitten was ook niet echt de bedoeling We proberen nog een keer uit te leggen dat we 2 dollar per persoon willen betalen. Uiteindelijk gaan ze akkoord. We betalen de Sahila en mogen alsnog door het dorp lopen. Maar dan wel beschermd door het hele dorp en alle geesten!

Een winkel!

Live voetbal
Het is een klein dorpje. Er wonen tweehonderd mensen. We zien hier bijna geen stenen huisjes of verdiepingen, maar nog de originele rieten huisjes met erfjes. Iedereen is vriendelijk en komt zwaaiend, lachend, hola roepend en met mola’s die ze willen verkopen de huisjes uit. Midden in het dorpje staat ook een tienda (winkel). Aan de muurschilderingen en teksten te zien met een Jehova achtergrond. Op de voorkant hangt een wit papier met iets er op geschreven. Als ik dichterbij kom en het lees, blijkt het een handgeschreven overlijdensadvertentie van de oma des huizes. Ze is afgelopen zondag gestorven. Voor het raam, tevens de toonbank, staat een zelfgemaakt bankje.

Nederlands voetbal op de TV LIVE!!!

Binnen in de winkel kijkt de eigenaar in een hangmat naar een flatscreen tv. Als hij hoort dat we Nederlanders zijn zet hij zijn TV op een ander kanaal: voetbal. Live Nederland – Spanje!! Ze zitten in de 74e minuut en het is 2-0 voor Nederland. Geweldig. Zit je midden in traditioneel Guna Yala land en kijk je live voetbal! We drinken er een colla-tje bij! Om half vier lopen we terug richting de boot. Pablo schijnt naast de pier te wonen in de rieten huisjes met cabanas die we op de heenweg hebben gezien. Helaas is hij naar Panama City en kunnen we hem niet ontmoeten. Ach ja, we kunnen niet altijd geluk hebben. Terug aan boord vieren we onze vrijlating met pannenkoeken!