Deze maar meenemen Ben?

Bocas Del Toro is een van de grootste leveranciers van Chiquita bananen. Nederland een van de grootste afnemers. En de bemanning van de Blabber natuurlijk. Vergeet die niet! Een gemiddelde Nederlander eet 43 bananen per jaar. Ik denk dat wij dat gemiddelde op hoogtijdagen per maand al redden! Bananen overleven het niet lang bij ons aan boord. De bananenstok die we in Portobelo hadden gekocht was na twee dagen op! De Chiquita banaan komt dus uit Panama. Wij zijn benieuwd naar de oorsprong! En daarvoor moeten we naar het vaste land.

Een watertaxi station!

Watertaxi

Vroeg op dus, want we doen alles met het openbaar vervoer. Een avontuur op zich, want vaste dienstregelingen kennen ze hier niet. De watertaxi en bussen vertrekken pas als ze vol zijn! Goede regel wel. Zo ben je altijd verzekerd van een vast bedrag als je gaat rijden. Rudy van de Sea Ya zet ons vlak na zonsopgang af bij Bocas Town. Al dagen zien we paars-gele watertaxi’s achter onze boot met een bloedgang voorbij sjeezen, vandaag zitten we er zelf in! Met 300 PK achter het bootje en een snelheid van 44 knopen blazen we in twintig minuten naar de havenplaats Almirante, op het vaste land. Het was best wel een relaxed ritje! We bleven zelfs droog.

De linkeroever van de baai in Almirante

Almirante

In Almirante varen we het tankstation voorbij en gaan we helemaal de baai in. Het dorp op palen aan de linkerkant van de oever is intrigerend. De huizen zijn allemaal gebouwd op palen, staan boven het water en tussen de mangrove langs de waterkant. Alles wordt met elkaar verbonden door houten vlonders over het water. Aan de waterkant staat het vol met houten poepdozen, boven het water. In hetzelfde water zwemmen ook mensen! Brrrr. Vanaf het watertaxistation lopen we binnen een paar tellen naar het busstation. Hoe kun je een toerist naast de huidskleur nog meer herkennen? Ze rennen naar de bus! Geen local die dat doet. Wij wel dus en na ons kwam er nog een aansloffen. En nog een. En nog een… Zelfs de oude man die we aan het begin voorbij zijn gelopen haalt op zijn gemak deze bus!

Changuinola

De rit naar Changuinola is prachtig. Mooie weg. Dwars door de bergen en heel veel groen links & rechts. Tussen het groen staan kleine houten huisjes. In Changuinola kijken we onze ogen uit. Zoveel winkels, groot en klein. Een paar supermarkten, een groot ziekenhuis, politiestation, het rode kruis, banken en zelfs een McDonalds! En heel veel bedrijvigheid op straat. Kinderen die schoenen poetsen en loterijbriefjes verkopen. En voor een aantal dierenwinkels staan kooitjes met piepende kuikentjes op elkaar gestapeld. We lopen er snel voorbij. Zielig.

Over drie maanden eten we kip!

Op zoek naar Finca 62, de bananenplantage

Op onze kaart stond Finca 24, 32 en finca 62. Daar moeten we zijn volgens de dame van de Digicel winkel. Ze geeft ons de naam van de bus, schrijft alles op een papiertje en daarmee lopen we naar het busstation. Mensen die zitten te wachten wijzen ons de juiste bus aan. We passen er nog net bij. Naast me hoort Ben iets piepen. Het komt uit de brown paper bag van de schooljongen naast me. Trots laat hij een kuikentje zien! Ehhhh, waren we daar niet snel aan voorbij gelopen? Nu toch maar eens vragen wat hij er mee doet. Om te eten! Over ongeveer drie maanden! Ok, daar gaan we weer met onze westerse blik. Het is gewoon een kuiken om te eten. Onze mening stond ons bij de winkel in de weg om door te vragen. Het leek te veel op een dierenwinkel uit Europa met zielige puppies achter glas. Berthold Munster schreef het al “Meningen zijn vervelende dingen. Als je een mening hebt, stop je met kijken!” Mooi gezegd en een valkuil die we proberen te vermijden, maar dat lukt niet altijd.

Bananen zo ver we kunnen kijken!

Een woud van bananen

Op de bananenplantages hoeven we niet lang te wachten. Ze beginnen meteen als we de stad uit rijden. Zelfs het vliegveld ligt ten midden van de plantages! Zo veel bananen. Kilometers lang. Overal waar we kijken zien we bananenbomen (is het eigenlijk wel een boom?) met de tros in een blauwe plastic zak. Ter bescherming tegen insecten en stof lezen we later. En de bananen groeien er sneller van omdat het lekker warm is in zo’n zak! Langs de weg spotten we ook een transportbaan voor de bananen. Ineens gaat er zo’n kanariegeel gevaarte dwars over de weg! Dat is best laag! Passen wij daar wel onder door? De bus houdt niet in. Wij bukken in een reflex… hij zoeft er gewoon onder door. De mensen achter ons moeten lachen om onze reflex…

Van El Campo naar de Chiquita doos, in 40 dagen bij jullie op tafel!

Bij Finca 62 stappen we uit. Om een finca zit een heel dorp, met huizen, een winkeltje, een school en een soort groene kruis. We lopen het terrein van de bananenplantage op en ik begin lekker foto’s te schieten in afwachting van El Jeffe, die toestemming moet geven. We mogen niet zo maar het terrein op en worden gewezen op de rode streep die aangeeft dat we niet verder mogen… Ok. Ondertussen belt Jose met het hoofdkantoor. We mogen wel rondkijken, maar moeten daarvoor eerst een papiertje met toestemming halen op het hoofdkantoor. Dit kunnen we halen met een gele taxi en hij wijst in de richting waar we heen moeten. We besluiten te lopen en maken ondertussen door het gaas nog meer foto’s. De medewerkers vinden het maar wat leuk om te poseren! Het hoofdkantoor vinden we natuurlijk niet, maar Finca 64 wel! We proberen het gewoon nog een keer! En weer stuiten we op een baas die Jose heet en toestemming moet geven. Gelukkig krijgt hij het hoofdkantoor niet te pakken en mogen we doorlopen, als we maar geen foto’s maken. Neuh joh, alleen maar kijken!

We starten bij het eindpunt: de witte Chiquita container die staat te wachten op lading. Gevolgd door de jongens die de bananen in een noodtempo tros voor tros inpakken. De hoeveelheid trossen staat al afgewogen klaar. Zij moeten ze alleen nog netjes in de Chiquita doos met plastic zak zien te krijgen. Achter de inpakbaan staan de waterbaden. Twee stuks. En zo lopen we via de waterbaden, afspoelruimte, helemaal terug langs de transportbaan en het wegstation naar El Campo. De oorsprong. Het veld waar de bananen groeien. Bananen zo ver we kunnen kijken. Een bijzonder gezicht. Met daartussen door een pad en de transportband. De bananen worden over deze band voortgetrokken door een karretje, die ook aan de band hangt… Allemaal zoooooooo foto-geniek. Hier kijkt toch niemand, dus in het veld maak ik snel een paar foto’s.

Het proces met veel handwerk in de goede volgorde:

• In het veld worden de bananen knalgroen gekapt en met een haak aan de transportband gehangen
• De enorm lange transportband loopt van het veld langs het weegstation naar het pakstation
• Een bananenstok weegt tussen de 30 en 50 kilo
• Bij binnenkomst in het pakstation worden ze afgespoten
• De bescherm schijven gaan er tussen uit
• Ze worden nog een keer afgespoten
• Daarna worden de trossen losgesneden van de stok. Een tros bestaat uit 5 tot 7 bananen. Als ze worden afgesneden komt er een kleverige witte stof vrij. Om de bananen hier tegen te beschermen worden ze gewassen in een waterbad.
• Aan de andere kant van het waterbad gaan ze eruit en worden ze in een tweede waterbad gelegd
• Aan het einde van dit bad staan dames klaar om elke banaan te stikkeren
• De bananen worden afgemeten, gaan in de bekende Chiquita doos en worden in de klaarstaande witte container geladen.
• Een vrachtwagen vervoerd de containers naar Almirante en daar gaan de bananen op een echte witte Chiquita boot richting o.a. Europa.
• Binnen 14 dagen staan ze bij jullie op tafel!

Miss Chiquita!

Bananenweetjes

We hebben al eerder over de banaan geschreven, na ons bezoekje aan het bananenmuseum in Martinique, maar we kunner er nog wel een paar leuke weetjes uitpersen.

• Nederland is een van de grootste afnemers van Chiquita bananen.
• Er zijn meer dan 1000 soorten bananen, de helft is eetbaar en in Nederland eet je voornamelijk de ‘Giant Cavendish’.
• Heb je een kater, eet een banaan! Door de hoge dosis magnesium gaat de hoofdpijn weg! En het ontspant de bloedvaten.
• In 1999 bestond Chiquita 100 jaar.
• Een bench (bananenstok) weegt tussen de 30 en 50 kilo
• Het duurt 8 maanden voor de bananen losgesneden worden op het veld.
• Een kilo bananen kost in Nederland op het moment van schrijven 1,89 per kilo
• Hebben jullie het filmpje van de Chiquita bananen song uit 1940 (!!) wel eens gezien?
• Miss Chiquita stamt uit 1944 en werd gecreëerd om het merk een gezicht te geven. Ze waren daarmee het eerste landbouwbedrijf dat het product een naam gaf. En Dik Browne de striptekenaar van o.a. ‘Hagar de verschrikkelijke’, was verantwoordelijk voor het beeld.
• Bananen hebben niet altijd een positief imago. Dat ligt niet aan de vrucht, maar aan de bedrijven die er achter zitten. Men sprak van bananenoorlog en er is zelfs een documentaire over gemaakt: ‘Bananas, the movie’ uit 2009.

Wat kost dat nou dat openbaar vervoer in Panama? De kosten p.p.:

• Watertaxi 5 $ (enkele reis), 20 minuten
• Bus naar Changuinola 1,45 $, 45 minuten, modern en incl. airco
• Mini-bus naar Finca 62 0,70 $ cent, 10 minuten, modern en incl. airco
• De gekleurde gammele chickenbus (afgedankte Amerikaanse schoolbus), zien we aan deze kant bijna niet!

Genoeg geschreven over bananen. Tijd om ze te eten! Mmmm! Smaakt de banaan jullie beter, nu je weet dat hij uit Bocas Del Toro komt?