Fez, het geloof

Lammeren in de straatjes van Fez

Fez – Tijdens ons bezoek aan Fez zijn een paar dingen opgevallen m.b.t. het geloof…  Overal in de medina stonden vastgebonden lammeren, zelfs in huis! Daarnaast zagen we kinderen die stro verkochten voor deze lammeren. Het blijkt dat ze hier staan tot het offerfeest a.s. vrijdag 26 oktober (feest van het lam). Dit is een mondiaal feest en als je genoeg geld hebt koop je als familie een lam. Deze wordt bij huis gehouden (of soms op de boerderij waar je hem hebt gekocht) tot het offerfeest op vrijdag. Na het middag gebed wordt het lam geslacht en daarna gegeten. Een derde houden ze zelf, een derde gaat naar familie en een derde gaat naar de armen.

We hebben ons ook een beetje verdiept in de islam en het gebed. Dat is het mooie van een gids, je kunt van alles vragen! Het gebed wordt vijf keer per dag aangekondigd vanuit een minaret door een muezzin. Je gaat ongeveer 15 min. na de aankondiging bidden naar het oosten. Sommige gaan naar de grote moskee, anderen hebben een matje bij zich en doen het op straat en je hebt rond werkgebieden kleine moskees speciaal voor mensen die bijvoorbeeld vanwege werk niet in staat zijn om elke keer 15 minuten onderweg te zijn naar de grote moskee. Op vrijdagmiddag (zoals bij ons op zondag) gaat iedereen naar de grote moskee voor het gebed.

Het bidden gebeurd 5 keer per dag en is afhankelijk van de stand van de zon:

  • 1,5 uur voor zonsopgang
  • 12 uur (noon)
  • Rond 3 a 4 uur (halverwege tussen zonsopgang en zonsondergang in)
  • Zonsondergang
  • 1,5 uur na zonsondergang

Tijdens ons verblijf hoorden we voor ons ngevoel soms midden in de nacht al iemand ‘zingen’ om op te roepen voor gebed!

De islam kent 5 pilaren, je belooft:

  • Dat er 1 god is en dat is Allah en Mohammed is zijn profeet
  • 5 keer per dag te bidden
  • Een keer per jaar te vasten met Ramadan
  • Geld aan de armen te geven
  • Een keer in je leven naar Mekka te gaan

En meer hebben we niet onthouden. Het is wel grappig om te zien dat je op Youtube vele instructiefimpjes kunt vindenn over hoe je moet bidden:

En tenslotte nog een kort filmpje met een kleine impressie… (volgt als ik weer kan uploaden)…

Balek! Een cultuurshock…

View vanuit de leerlooierij

Fez was tot 1912 de hoofdstad van Marokko en is in 780 gesticht door Idris de eerste. Wij hebben ook een Idris bij ons van de Dixbay, wellicht opent het deuren 😉 De stad is vernoemd naar het roodkleurige hoedje met kwast dat Tommy Cooper ooit droeg. Fez produceerde namelijk de karmozijnrode kleurstof voor dit hoedje. Fez is ook een van de 4 koningssteden (machthebbers hebben deze steden ooit uitgeroepen tot hoofdstad), naast Marrakech, Meknes en Rabat.

Wij hadden van te voren via Booking.com een Riad geboekt midden in de oude medina. Riad’s zijn traditionele Marokkaanse huizen, met ramen die  op de binnentuin uitkijken. Riad betekent ook ommuurde tuin. De binnentuin biedt beschutting tegen het weer en vrouwen kunnen er vrij rondlopen. Daarnaast hebben ze een dakterras en als je geluk heb sommige een zwembad.

In de trein werden we aangesproken door een man, hij kon voor ons een mini-van verzorgen die ons naar de muur van de media zou brengen. Daar zou iemand klaar staan die ons naar de Riad kon brengen en daarna zou hij een rondleiding door de leerlooierij verzorgen. Zo gezegd zo gedaan. Op het station stond inderdaad een man in traditionele kleding met een bordje ‘Ben’. Dus we zijn ingestapt en hebben ons naar de medina laten vervoeren. Daar stond idd een man klaar die ons van de oude muur naar de Riad bracht. Geweldig!

Eenmaal in de medina is het alsof je een surrealistische film binnen stapt. Een drukte van jewelste, overal zijn werkplaatsen, piepkleine winkeltjes tot de nok gevuld met spullen, kraampjes, handkarren met lokale vruchten en er lopen ezels, het plaatselijke vervoermiddel. Als je Balek! hoort spring dan maar aan de kant, want dan komt er of een ezel of een handkar met spullen voorbij.

In elk straatje en op alle hoeken wordt gehandeld. Zelfs in hokjes die niet hoger reiken dan je middel zit iemand te werken. Bizar… Overal staan c.q. ‘hangen’ mannen & kinderen. Omdat we –bleek later- met een gids zijn worden we niet lastig gevallen. De media bestaat uit heel veel kronkelende, omhoog en omlaag gaande smalle straatjes. Je hebt totaal geen richtingsgevoel en er komt ook niet al te veel zon, omdat het hier en daar is afgedekt (daardoor is het wel lekker koel). Het lijkt een beetje op leven onder de grond…

Fez is ook de stad van de oude ambachten met weverijen, leerlooierijen, klerenmakerijen, houtbewerkers, koperslagers, aardewerk etc. Daarnaast vind je er ook veel winkeltjes met eten, argan olie en kruiden. En het is de stad met de oudste universiteit van de wereld, de Moskee Qaraouiyine, gebouwd in 859. We hebben veel gezien en kunnen niet alles meer navertellen, maar we hebben nog wel een laatste filmpje:

 

Tips voor Fez

  • Neem een rondleiding van een ‘echte’ gids (vaak te regelen in Riad of hotel). Zij kennen de weg, de plekjes en de verhalen. En je wordt niet meer lastig gevallen. Wij vonden dit heel waardevol.
  • Ze kennen bordjes met kleurroutes langs de straatjes in Fez, deze hangen hoog en vooral op kruispunten:
    – Blauw voor de leerlooierij (maar deze vind je ook met je neus!)
    – Rood, ehhh, ik ben even kwijt waarheen deze gaat …
    – Groen voor de tuin
  • Moskee Qaraouiyne, moskee en  oudste universiteit in de wereld. Je kunt het als niet moslim alleen aan de buitenkant bekijken
  • Bou Inania Madrassa, oude koran school met moskee gebouwd rond 1350. Nu niet meer in gebruik en voor 10 dh te bezoeken.
  • Mausoleum Moulay Idriss, de stichter van de stad
  • Leerlooierij, liefst ’s morgen omdat er dan meer kleur in de bakken zit. Omdat volgende week het feest van het lam is en ze een enorme drukte verwachten (alle huiden komen dan naar Fez voor bewerking) deden ze het nu wat rustiger aan. De leerlooierij ligt achter de leerwinkels. Je gaat zo’n winkel binnen en kan dan vanaf het dak van de winkel de mensen aan het werk zien. Ik kon een geitenleren jas krijgen voor 100 kilo duivendrek!!
  • Plein En-Naijarine met een oude gerestaureerde Fondoek, voorheen een handelsplaats voor de vroegere karavanen met handelsmannen. Zij streken neer in een fondoek of caravan serail. Beneden op het plein verkochten ze hun spullen, boven sliepen ze. Nu een museum voor houtbewerking.
  • Bab Boujloud, de oude toegangspoort, blauw (= kleur Fez) van binnen en groen (=kleur islam) van buiten
  • Spreek altijd van te voren een prijs af, het voorkomt een hoop misverstanden 😉

Hammam 100% femmes

Sale – Vandaag stond een bezoekje aan de Hammam (Arabisch voor verspreider van warmte) voor de dames op het menu.

Van douchen alleen wordt je niet schoon!
Daarom gaan Marokkaanse vrouwen 1 keer per week naar de plaatselijke Hammam voor een reinigingsritueel. Tevens is het een ontmoetingsplaats voor de laatste roddels en de enige plek waar ze niet door de mannen in de gaten worden gehouden. Een medewerkster bij de marina heeft ons haar eigen privé Hammam aanbevolen en een afspraak voor ons gemaakt om 18.00 uur.

Ruim op tijd begaven wij ons naar de drukke weg voor de marina om daar een gele taxi naar Sale stad aan te houden. De truc is om beiden aan een kant van de weg te gaan staan (afgekeken van de locals)! De taxi wist niet precies waar we heen moesten, maar begon in de richting van de wijk te rijden. Hij reed niet zoals wij verwachten de medina in, maar om de medina heen. Kruipdoor, sluipdoor…  allerlei achteraf weggetjes in… Op een gegeven moment kregen we het toch wel een beetje benauwd. Het was een aardige man, maar we hadden geen idee waar hij ons heen bracht. Wij hadden juist uit de aanwijzingen begrepen dat het op loopafstand van de marina lag en dit was geen loopafstand meer…. Gelukkig had ik ook een telefoonnummer bij me en ik vroeg de taxichauffeur te bellen met de Hammam. Dit deed hij. De vrouw van de Hammam legde uit dat het naast een Café Verre d’Or was, dat kende hij dan weer wel! We werden uiteindelijk voor de deur afgezet voor 15 dirham (ongeveer 1,50 euro).

De deur van Diva Forme zat op slot, maar ging na enig rammelen snel open, we werden verwacht en stapten een giga kapsalon binnen. Daaar kregen we de Hammam oriental behandeling, die voornamelijk betaat uit wassen, soppen, een Gommage (betekent verwijderen) en Sabonnage. En dat alles voor 80 dirham (ongeveer 8 euries).

We kregen badjassen, scrubhandschoenen, sleutels voor kluisjes en werden meegenomen naar beneden. Achter de fitnessruimte zat de natte ruimte, het badhuis. We hadden alleen een bikinibroekje nodig. Onze bril ging ook af. Ach, wie heeft er een bril nodig als deze door de warmte beslaat. Daarna hebben we ons volledig overgeleverd aan de ksala’s, twee vrouwelijke badhuismedewerkers die ons behandelden.

Eigenlijk is dit zwaar geheim… maar ik zal toch een beetje proberen te vertellen wat er daarna allemaal gebeurde. Eerst werden we meegenomen in een natte, vochtige ruimte met lage lange stenen banken. Daarop moesten we gaan zitten en 1 voor 1 werden we overgoten met warm water. Daarna werden we ingesmeerd met Henna! Het gezicht van Ank werd ook ingesmeerd en daarna was ik aan de beurt. Toen mijn vaste ksala mijn ingesmeerde gezicht zag, schrok ze… Niet goed? Nee je wordt er geel van!!! Wattttt??!! Thea had zich zelf toen net ingesmeerd. Lagen we dan met onze ingesmeerde Henna gezichten! Morgen kan iedereen zien waar wij geweest zijn!

Na een kwartiertje werden we weer afgespoeld en meegenomen naar een andere ruimte met hoge stenen tafels. Ik moest op mijn buik gaan liggen en de kessa (scrubhandschoen) werd aangetrokken…. Van boven naar beneden en voor naar achteren werd ik gescrubbed, geen plekje werd overgeslagen… alle dode huidcellen vlogen er af – gekscherend Spaghetti door de dames genoemd- en mijn overgebleven huid kleurde rood… Elke keer als ik werd overgoten met water werd mijn bikinibroekje zonder pardon omlaag getrokken door de ksala. Alles moet schoon!

Na het scrubben volgde een Sabonnage. We zaten naast elkaar op de stenen bank en werden van top tot teen ingesopt. Haren gewassen, hoofdhuid en vingers gemasseerd en weer spoelen. Tenslotte werden we nog met een sterk ruikend maar niet herkenbaar Marokkaans kruidenmengsel ingesmeerd. We vermoeden arganolie, een lokale olie, gemaakt van de noten van de arganboom, een inheemse boom in Marokko.

Leuk weetje. Deze bomen groeien alleen in Marokko. Geiten klimmen in de boom, eten daar de vruchten en poepen de noten uit. De noten worden opgeraapt en vermalen tot deze olie. En daar worden wij mee ingesmeerd 😉

Alles in de Hammam is 100% natuurlijk. De behandeling duurde totaal een uur, onze huidjes gloeide en we voelde ons heel schoon! Het was een geweldige ervaring. Te meer omdat de dames van de Hammam er ook zo’n lol in hadden. We konden ze vaak niet verstaan, maar we hebben samen wat afgelachen! Soezend gingen we naar huis.

Dagje Rabat

De Dixbay is gisteren ook gearriveerd en we zijn samen met de Nostress, Gaia en Dixbay met de supermoderne en nette tram naar de overkant geweest voor een cultureel bezoekje aan het Mausoleum, de Souk en de Kasbah van Rabat. Natuurlijk hebben we ook nog een kopje muntthee gedronken!

Filmpje:

Getrouwd of niet getrouwd?

Leuk detail
De deurklopper verteld of een vrouw getrouwd is of niet…. Jullie mogen raden welke vrouw nog op zoek is naar een man ….

Getrouwd of niet getrouwd?

 

Getrouwd of niet getrouwd?

Bye bye Europa, hallo nieuw continent!

Een nieuw land, een nieuw gastenvlaggetje

Ayamonte (Spanje) / Rabat (Marokko) – We konden pas rond 3 uur met hoog water de Guardia rivier af. De Tara ging als eerste richting Cadiz. Wij moesten eerst nog even tanken bij Vila Real aan de Portugese kant. Helaas hebben ze aan de Spaanse kant (waar het in principe goedkoper is) geen tankstation. Je moet wel cash geld meenemen want je kunt niet met een kaart betalen.De koers was bijna 170 graden, zuid, recht naar beneden, richting Rabat. De wind kwam uit het zuidwesten en we liepen in het begin mooi aan de wind. Het werd uiteindelijk een pittige tocht naar Rabat. Met veel meer wind dan ze voorspeld hadden. We liepen ruim 7 knopen en vlogen er over. Uiteindelijk moesten we de rolgenua binnen halen en het grootzeil reven om niet midden in de nacht Rabat binnen te lopen. Onderweg hebben we contact gehouden met de Nostress via de marifoon. Zij lagen ongeveer 10 tot 15 mijl voor ons. De AIS deed goed werk. Ik kreeg het nog wel even benauwd bij een groot vrachtschip. Op het oog lag ie stil, de AIS gaf aan dat hij in de wacht lag (voor Tanger) en 1,1 knoop liep. Ik kon dus voor langs, maar was blij toen ik eindelijk het groene lampje aan bakboord zijde zag.

’s Morgens rond 7 uur motorden we heel langzaam naar de haven van Rabat, toen het licht werd hebben we de marina opgeroepen voor begeleiding vaan binnen. De pilot was een beetje verwarrend. Er werd namelijk verteld dat er een geul is die minimaal 3,5 meter diep is (wij kunnen dus naar binnen), maar er werd tevens geadviseerd rond hoog water binnen te lopen. Dat laatste moet je dus aanhouden. Het bleek dat wij moesten wachten tot 12 uur voor dat we naar binnen kunnen lopen. Dat betekende motor uit en hobbelen op de swell voor de ingang van de marina. We waren maar liefst 3 mijl afgedreven toen het marina bootje ons kwam halen.

De binnenkomt was bijzonder. De minaretten gaven net het gebed aan. Rechts ligt Rabat, links Sale (waar is uitverkoop?). Je kijkt je ogen uit.

Het pilot bootje leverde ons netjes af aan een steiger voor de marina, daar stond de snuffelhond al klaar. Het arme beest durfde eerst niet bij ons aan boord (te hoog) maar kreeg een hardhandig kontje en een duwtje bij de trap. Na de snuffelhond moest de skipper mee met de papieren en Ben moest 3 kantoortjes langs: de douane, de politie en de marina. Bij binnenkomst hadden ze een foto van ons en de boot gemaakt. Alles staat nu geregistreerd. Het duurde al met al een uurtje en Ben heeft het verder niet als vervelend ervaren. De gebouwen lagen gelukkig naast elkaar, dat wordt straks in de Carieb wel anders.

Eenmaal ingeklaard werden we naar onze plek gebracht. Daar stond de bemanning van de Gaia ons op te wachten om te helpen bij het aanleggen. Borreltijd! Dat hadden we wel verdiend na deze oversteek. Op de kant in Marokko gaat dat wat lastiger, maar aan boord hebben we heerlijke koude biertjes en wijn.

Het grote verschil met de overtocht tijdens de Golf van Biskaje zijn de lange nachten. Toen was het maar 8 uur donker, nu beginnen de nachten om 20.00 uur, tot 8 uur de volgende morgen. Dat is wel wennen.